W czasopiśmie "Cancer Research" ukazała się praca zespołu Zakładu Biotechnologii Medycznej Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ opisująca nowe mechanizmy w rozwoju mięsaka prążkowanokomórkowego (rhabdomyosarcoma) - najczęstszego nowotworu tkanek miękkich u dzieci.

Artykuł Heme oxygenase-1 controls an HDAC4-miR-206 pathway of oxidative stress in rhabdomyosarcoma, autorstwa dr. Macieja Cieśli i współpracowników, opisuje istotną rolę oksygenazy hemowej-1 (HO-1) w komórkach tego nowotworu. U podłoża mięsaka tkwią, jak się przypuszcza zaburzenia w rozwoju komórek macierzystych mięśni. Badania zespołu pod kierunkiem prof. Alicji Józkowicz i prof. Józefa Dulaka, pokazują, że rola HO-1 w mięsaku prążkowanokomórkowym może być szczególna. Oprócz znanego z innych nowotworów działania ochronnego i wpływu na naczynia krwionośne, oksygenaza hemowa-1 ułatwia komórkom mięsaka namnażanie się, hamuje zaś ich różnicowanie, które mogłoby spowolnić rozwój guza. Dla procesów różnicowania komórek istotna okazuje się interakcja między HO-1 a mikroRNA, krótkimi cząsteczkami RNA, odgrywającymi ważną rolę w regulacji ekspresji genów. Okazało się też, że w bardziej agresywnych mięsakach oksygenazy jest więcej, a mutacje charakterystyczne dla najbardziej złośliwych form zwiększają jednocześnie jej poziom. Badania opisane w pracy wskazują nadto, że zahamowanie HO-1 w tym typie nowotworu mogłoby być korzystne dla pacjentów.

Warto podkreślić, że główny autor badań dr Maciej Cieśla uzyskał na nie dwukrotnie grant Ventures z FNP. Zaburzenia różnicowania komórek macierzystych mięśni mają znaczenie także w dystrofii mięśniowej Duchenne'a, która jest tematem grantu Maestro z Narodowego Centrum Nauki, kierowanego przez prof. Józefa Dulaka.

http://www.uj.edu.pl/wiadomosci/-/journal_content/56_INSTANCE_d82lKZvhit4m/10172/133195393

Jednym z 10 laureatów programu First Team jest dr Sebastian Glatt z Małopolskiego Centrum Biotechnologii UJ. FNP przekaże na realizację projektu Modyfikacje tRNA w chorobach u ludzi blisko 2 mln zł. Celem projektu jest poznanie szczegółów molekularnych specyficznych reakcji modyfikacyjnych tRNA prowadzących do dodania niewielkich grup chemicznych. Te subtelne zmiany mają silny wpływ na prawidłowe wytwarzanie odpowiednio spakowanych i aktywnych enzymów. Celem szczegółowym badań jest odkrycie struktury, organizacji i regulacji maszynerii molekularnej przeprowadzającej te reakcje modyfikacyjne oraz scharakteryzowanie ich aktywności. Uderzający jest fakt, że u chorych na określone typy nowotworów i chorób neurodegeneratywnych często występują mutacje białek będących składnikami tych kompleksów. W związku z tym badanie tych mocno utrwalonych ewolucyjnie mechanizmów ma podstawowe znaczenie naukowe i kliniczne. Prace zespołu dr. Sebastiana Glatta nie tylko wyjaśniają ich rolę w normalnych, zdrowych komórkach, ale również są niezbędne do zrozumienia ich wkładu w powstawanie różnych chorób.

Wyniki tego projektu pozwolą na uzyskanie głębokiego wglądu w mechanizmy komórkowe pomagające nam i komórkom naszego organizmu prawidłowo reagować na zmiany w otoczeniu i zmiany metaboliczne lub stres i przystosowywać się do nich. Wg poglądu autorów projektu badane mechanizmy chronią nas i nasze komórki, w szczególności neurony, przed szeregiem poważnych chorób, a badania pozwolą odkryć nowe cele terapeutyczne i strategie interwencji w leczeniu nowotworów i rzadkich chorób neurodegeneratywnych. Z zastosowaniem różnych metod biologii molekularnej i biologii komórkowej zostaną opracowane i wdrożone techniki umożliwiające systematyczne badania przesiewowe służące identyfikacji nowych struktur wiodących i kandydatów na leki.

Środki pozyskane od FNP pozwolą na sfinansowanie ponad 20 miejsc pracy dla naukowców zatrudnionych w projektach oraz blisko 30 stypendiów dla młodych naukowców zaangażowanych w realizację prac badawczych. Finansowanie projektów zostało przyznane na trzy lata. Laureaci zostali wyłonieni w toku trzyetapowej procedury merytorycznej dokonywanej przez recenzentów zagranicznych i ekspertów zasiadających w dwóch panelach: naukowo-gospodarczym oraz interdyscyplinarnym.

Program First Team jest współfinansowany w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (PO IR).

Kolejne konkursy planowane są do końca 2019 r., średnio dwa razy w roku. Nabór wniosków do kolejnego konkursu jest aktywny od 15 sierpnia do 17 października br. Informacje i formularze wniosków na stronie FNP - http://www.fnp.org.pl/oferta/first-team/

Żywienie pełni zasadniczą rolę w regulacji aktywności enzymów uczestniczących w metabolizmie wątroby. W populacji ogólnej oddziaływanie składników pokarmowych diety może być zależne od polimorfizmu genów. Nieaalkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD) jest jednym z najczęstszych schorzeń wątroby diagnozowanym w społeczeństwach państw uprzemysłowionych; choroba dotyka ok. 20-30% tych populacji. Wraz z rozwojem otyłości u ludzi NAFLD staje się głównym czynnikiem ryzyka marskości wątroby i innych chorób np. układu sercowo – naczyniowego.

Personalizowanie diety u osób ze stłuszczeniem wątroby wydaje się być fundamentem postępowania w ich żywieniu. W publikacji autorzy opisują badania, indukowanej przez składniki diety, wartości wskaźnika wyrzutu insuliny - nutrient-induced insulin output ratio (NIOR); jest on stosowany do opisywania korelacji pomiędzy różnymi genami a opornością tkanek na insulinę

Publikacja Nutritional Strategies for the Individualized Treatment of Non-Alcoholic Fatty liver Disease (NAFLD) Based on the Nutrient-Induced Insulin Output Ratio (NIOR), zespołu Zakładu Biochemii i Żywienia Człowieka Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie z udziałem innych jednostek PUM i spoza tej uczelni, ukazała się w International Journal of Molecular Sciences 2016; 17:1192. Prof. Ewa Stachowska, kierownik projektu badawczego, oraz niektórzy współautorzy publikacji są członami PTBioch

Zainteresowani wynikami badań mogą poznać tezy projektu i wnioski w publikacji pod adresem: http://www.mdpi.com/search?q=&journal=ijms&authors=Stachowska&section=&search=Search&article_type=&special_issue=

13 września br. kapituła Prix Galien Polska pod przewodnictwem prof. Cezarego Szczylika ogłosiła listę nominowanych w 4 kategoriach konkursowych; wyboru dokonano spośród 18 zgłoszeń..

I. kategoria: Innowacyjny produkt leczniczy:

1.1 innowacyjny produkt leczniczy stosowany w leczeniu otwartym:

a. AMGEN BIOTECHNOLOGIA Z O.O. za: evolocumab – pierwsze całkowicie ludzkie przeciwciało monoklonalne zatwierdzone na świecie, wskazane u dorosłych chorych z pierwotną hipercholesterolemią: rodzinną heterozygotyczną i mieszaną oraz homozygotyczną lub mieszaną dyslipidemią.

b. BOEHRINGER INGELHEIM MARKETING SP. Z O.O. za: empagliflozynę – jedyny, nowoczesny, doustny lek przeciwcukrzycowy zmniejszający ryzyko śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych o 38%. Cukrzyca typu 2 to obecnie jeden z najistotniejszych czynników ryzyka choroby sercowo-naczyniowej. Zgony z przyczyn sercowo-naczyniowych są najczęściej stwierdzanymi zgonami wśród chorych na cukrzycę typu 2 i stanowią ok. 50-70% zgonów w tej grupie pacjentów.

c. SANOFI-AVENTIS SP. Z O.O. za: alirokumab - stosowany w leczeniu wysokiego stężenia „złego cholesterolu”, umożliwia redukcję jego stężenia o ponad 60% i osiągnięcie docelowych stężeń nawet u ponad 90% chorych z wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym, u których standardowa terapia jest nieskuteczna - także u pacjentów z hipercholesterolemią rodzinną i nie tolerujących statyn.

1.2 innowacyjny produkt leczniczy stosowany w leczeniu zamkniętym:

a. JANSSEN-CILAG POLSKA SP. Z O.O. za: ibrutynib - innowacyjny lek stosowany w leczeniu chorych na przewlekłą białaczkę limfocytową, chłoniaka z komórek płaszcza i makroglobulinemię Waldenströma.

1.3 innowacyjna szczepionka:

a. MSD POLSKA SP. Z O.O. za: 9-walentną szczepionkę przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (rekombinowaną, adsorbowaną) posiadającą aktualnie najszerszy możliwy zakres ochrony przed chorobami wywoływanymi przez wirusa HPV.

1.4 innowacyjny sierocy produkt leczniczy:

a. AMGEN BIOTECHNOLOGIA SP. Z O.O. za: blinatumomab – pierwszą, przełomową immunoterapię zarejestrowaną do stosowania u pacjentów z nawrotową lub oporną ostrą białaczką limfoblastyczną z prekursorowych limfocytów B bez obecności chromosomu Philadelphia.

b. ASTRAZENECA PHARMA POLAND SP. Z O.O. za: olaparyb – pierwszy lek celowany w terapii chorych z rakiem jajnika z mutacją w genie BRCA1/2. Odpowiada na istotne potrzeby kliniczne dobrze zdefiniowanej pod względem molekularnym grupy chorych, a jego mechanizm działania otwiera nową, bardzo obiecującą, klasę leków przeciwnowotworowych skoncentrowanych na hamowaniu odpowiedzi na uszkodzenia DNA.

II. kategoria: Innowacyjne odkrycie naukowe:

a. dr hab. Grażyna Ginalska, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, aktywny członek PTBioch, za: kościozastępczy biomateriał implantacyjny nowej generacji dla medycyny regeneracyjnej – popularnie nazwany „sztuczną kością” to oryginalne rozwiązanie w zakresie nowoczesnych preparatów implantacyjnych III generacji.

 W III. kategorii: Innowacyjny wyrób medyczny nominacji nie przyznano

IV. kategoria: Innowacyjna kampania zdrowotna:

a.SERVIER POLSKA SP. Z O.O. za: „Servier dla Serca” - profilaktyczno-edukacyjną kampanię, której głównym celem jest edukacja i zwiększanie świadomości zdrowotnej społeczeństwa w zakresie czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego oraz wynikających z nich zagrożeń, a także badania profilaktyczne i promocja profilaktyki i zdrowego stylu życia.

Zwycięzców polskiej edycji prestiżowego na świecie konkursu w zakresie medycyny i farmacji poznamy 16 listopada podczas uroczystej gali, w Hotelu Hilton w Warszawie.

Nagroda PRIX GALIEN w Polsce przyznawana jest w dowód uznania dla innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie produktów leczniczych oferowanych przez firmy farmaceutyczne, wyrobów medycznych, a także stanowi wyróżnienie dla przełomowych dokonań i odkryć naukowców. Nagradzane są także kampanie zdrowotne, których innowacyjność może mieć przełomowy wpływ na diagnostykę, leczenie i/lub zapobieganie chorobom u ludzi, zmianę stylu życia znaczącej grupy społecznej w kierunku większej świadomości i dbałości o zdrowie.